Stari vijek je razdoblje prošlosti:
- od otkrića pisma 3500. pr. Kr. do propasti Rima 476. god.
- od rođenja Isusa Krista do propasti Rima 476. god.
- od pojave čovjeka do propasti Rima 476. god.
- od propasti Rima 476. god. do otkrića Amerike 1492. god.
Drugo ime za stari vijek je:
- antika
- kolonija
- imperij
- akvedukt
Prvo pismo izumili su:
- Egipćani
- Kinezi
- Sumerani
- Grci
Prva pisma su spadala u skupinu:
- glasovnog pisma (1 znak = 1 glas)
- slikovnog pisma (1 slika = riječ ili rečenica)
Sumeransko pismo zove se:
- alfabet
- hijeroglifi
- klinasto pismo
- latinica
Sumerani su živjeli u:
- dolini rijeke Nil
- Mezopotamiji ili Međurječju (dolina rijeka Eufrat i Tigris)
- dolini rijeke Ind i Ganges
- dolini rijeke Hoangho i Jangce
Osim po izumu prvoga pisma, Sumerani su poznati po gradnji hramova:
- piramida
- sfinga
- crkva
- zigurata
Nakon Sumerana u Mezopotamiji su živjeli:
- Egipćani
- Židovi i Feničani
- Dravidi, Arijci i Kinezi
- Babilonci i Asirci
Najpoznatiji vladar Babilona bio je Hamurabi, a poznat je po:
- Hamurabijevoj palači - najstarija sačuvana palača
- Hamurabijevom zakoniku - najstarija sačuvana zbirka zakona
- Hamurabijevoj vojsci - najjača poznata vojska staroga svijeta
- Hamurabijevoj sfingi - največa poznata građevina staroga svijeta
Najpoznatiji vladar države Asirije u Mezopotamiji bio je Asurbanipal, koji je ostao poznat po:
- Asurbanipalovoj bibilioteci
- Asurbanipalovoj zakletvi
- Asurbanipalovom gradu
- Asurbanipalovoj zbirci oružja
Uz Egipat vežemo pojmove:
Piramida je
Tri najpoznatije egipatske piramide su piramide faraona:
- Keopsa, Tutankamona, Ptolomeja
- Kefrena, Tutankamona, Sofokla
- Keopsa, Euripida, Arhimeda
- Keopsa, Kefrena, Mikerina
Najpoznatija sačuvana (neopljačkana) faraonova grobnica u stijeni je grobnica faraona:
- Ramzesa
- Keopsa
- Setha
- Tutankamona
Sfinga je čuvarica piramida, a imala je:
- tijelo čovjeka i glavu bika
- tijelo lava i glavu čovjeka
- tijelo čovjeka i glavu lava
- tijelo bika i glavu čovjeka
Prvo glasovno pismo izumili su:
- Perzijanci
- Židovi
- Dravidi
- Feničani
Feničani su bili poznati po:
- ratarstvu, stočarstvu i graditeljstvu
- znanosti, književnosti i pisarstvu
- trgovini, pomorstvu i prvim kolonijama
- legendama, bogovima, hramovima
Najstariji narod koji je vjerovao u samo jednoga boga bili su
Perzijanci su ostali poznati po:
U dolini rijeke Ind i Ganges živjeli su:
- Kinezi
- Grci
- Perzijanci i Feničani
- Dravidi i Arijci
Vjera budizam pojavila se u:
- Perziji
- Indiji
- Egiptu
- Grčkoj
Indijska civilizacija poznata je po:
- pojavi kršćanstva
- brojkama
- barutu
- mumijama
Kinezi su poznati po:
Grci su u 2. tisućljeću pr. Kr. naselili obalu i otoke:
- Jadranskog mora
- Sredozemnog mora
- Crnog mora
- Egejskog mora
Najstarije egejske kulture bile su:
- Kreta, Mikena, Troja
- Kartaga, Rim, Aleksandrija
- Dorani, Jonjani, Eoljani
- Egipat, Rim, Sumerani
Propast Troje je u epovima "Ilijada" i "Odiseja" opisao grčki pjesnik:
- Eshil
- Sofoklo
- Euripid
- Homer
Grčki grad-država zove se:
- agora
- akropola
- polis
- forum
Najveći grčki polisi bili su:
- Korint i Teba
- Atena i Sparta
- Plateja i Termopil
- Maraton i Potideja
Grčko društvo se dijelilo na:
- aristokraciju-narod, demos-neslobodno stanovništvo, robove-plemstvo
- aristokraciju-neslobodno stanovništvo, robove-narod, demos-plemstvo
- aristokraciju-plemstvo, demos-narod, robove-neslobodno stanovništvo
- aristokraciju-narod, demos-plemstvo, robove-neslobodno stanovništvo
Grci su sebe zvali imenom:
- Heleni
- Kelti
- Iliri
- Slaveni
Najbogatiji grčki polis bila je Atena, koja je vrhunac doživjela u 5. st. pr. Kr., u doba političara:
- Homera
- Perikla
- Temistokla
- Darija
Eshil, Sofoklo i Euripid bili su:
- najpoznatiji grčki graditelji
- najpoznatiji grčki glumci
- najpoznatiji grčki pisci drama
- najpoznatiji grčki političari
Sofoklo, Aristotel i Platon bili su:
- grčki filozofi
- grčki pjesnici
- grčki književnici
- grčki graditelji
Najpoznatiji grčki kipar koji je sudjelovao u gradnji atenske Akropole (utvrda i hram) bio je:
- Leonida
- Fidija
- Temistoklo
- Minoj
Prema vjerovanju Grka, grčki bogovi su živjeli na planini:
- Vezuv
- Olimp
- Balkan
- Pind
Glavni grčki bog bio je:
- Posejdon, bog mora
- Ares, bog rata
- Zeus, bog munje
- Had, bog podzemlja
Najpoznatije sportske igre koje su Grci organizirali u čast svojih bogova bile su Olimpijske igre, a prve su održane:
- 338. pr. Kr.
- 490. pr. Kr.
- 776. pr. Kr.
- 291. pr. Kr.
Grčke polise oslabio je međusobni rat Atene i Sparte koji se zove:
- Atensko-spartanski rat
- Grčko-perzijski rat
- Peloponeski rat
- Grčki rat
Slabljenje Grka iskoristila je država Makedonija, koja je bila najpoznatija po svojem kralju:
- Filipu Makedonskom Velikom
- Dariju Makedonskom Velikom
- Periklu Makedonskom Velikom
- Aleksandru Makedonskom Velikom
Aleksandar Makedonski Veliki želio je osvojiti cijeli
Helenistička kultura je kultura nastala u doba Aleksandra Makedonskog spajanjem:
- grčke i perzijske kulture
- grčke i rimske kulture
- makedonske i rimske kulture
- makedonske i grčke kulture
Središte helenističke kulture bio je grad:
- Rim
- Atena
- Perzepolis
- Aleksandrija
Prema legendi, Rim su 753. pr. Kr. osnovala:
- braća Remul i Rom
- braća Rom i Rem
- braća Romul i Rem
- braća Romul i Remul
Simbol Rima je životinja
Prema državno uređenju Rim je u početku bio:
- carevina
- republika
- kraljevina
- aristokratska republika
Rimskim kraljevstvom je ukupno vladalo:
- 3 kralja
- 7 kraljeva
- 12 kraljeva
- 15 kraljeva
Rimski kraljevi bili su zapovjednici vojske, svećenici i suci, a sve odluke o državi donosio je:
- pučki tribun
- Narodna skupština
- Senat
- patricij
Nakon što su otjerali zadnjeg rimskog kralja Tarkvinija Oholog, Rim je po državnom uređenju postao:
- carstvo
- republika
- kraljevstvo
- aristokratska republika
U doba republike, Rimom su vladala:
- 2 konzula
- 2 kralja
- 2 predsjednika
- 2 senatora
Rimljani su bili mnogobošci, a glavne bogove u kapitolijskom trojstvu činili su:
- Uran, Mars i Venera
- Zeus, Hera, Afrodita
- Jupiter, Junona, Minerva
- Raa, Izida, Horus
Rimljani su bogove preuzeli od:
- Egipćana i Grka
- Egipćana i Perzijanaca
- Grka i Etrušćana
- Grka i Perzijanaca
U doba republike Rimljani šire svoj teritorij i postaju gospodari:
- Jadrana
- Egeja
- Italije
- Sredozemlja
Temeljna jedinica rimske vojske zove se:
- legija
- trijumf
- falanga
- imperator
Imperator je:
- svečani ulazak u grad legije koja je pobijedila u ratu
- način kažnjavanja rimskih vojnika ubijanjem svakog desetog
- vrhovni svećenik
- zapovjednik legije koja je pobijedila u ratu
Rim je Punske ratove vodio protiv:
- Grčke
- Kartage
- Sicilije
- Ilira
Najpoznatiji vojskovođa Kartage koji je pokušao osvojiti Rim pri čemu je teško poražen bio je:
- Cezar
- August
- Dioklecijan
- Hanibal
Familia je:
- rimska obitelj
- rimska kuća
- rimska vojska
- rimska večera
Na čelu familie je otac obitelji kojeg Rimljani zovu:
- mater familias
- dominus
- pater familias
- optimus
U 1. st. pr. Kr. Rimskom Republikom vlada trijumvirat, a to je:
- vladavina jednoga
- vladavina dvojice
- vladavina trojice
- vladavina četvorice
Nako prvog trijumvirata vlast nad Rimom preuzeo je:
- Marko Tulije Ciceron
- Lucije Kornelije Sula
- Marko Antonije
- Gaj Julije Cezar
Nakon drugog trijumvirata vlast nad Rimom preuzeo je:
- Marko Tulije Ciceron
- Lucije Kornelije Sula
- Oktavijan
- Gnej Pompej
Oktavijan August ukida republiku, i postaje prvi rimski:
- kralj, a Rim kraljevina
- knez, a Rim kneževina
- car, a Rim carevina
- predsjednik, a Rim republika
Gradnja najvećeg rimskog amfiteatra Koloseja započela je u doba cara:
- Tiberija
- Vespazijana
- Trajana
- Nerona
Najveći teritorij Rimsko Carstvo je imalo u doba cara:
- Cezara
- Konstantina
- Trajana
- Hadrijana
Širenje rimskog jezika i načina života na osvojena područja naziva se
Rimski car Dioklecijan ostao je poznat po:
- Dioklecijanovom hramu u Zadru
- Dioklecijanovom zidu u Dalmaciji
- Dioklecijanovoj palači u Splitu
- Dioklecijanovoj cesti u Istri
Milanskim ediktom iz 313. god. car Konstantin Veliki dozvoljava vjeru
U rimsko doba su na današnjem prostoru Hrvatske živjeli:
- Iliri
- Gali
- Slaveni
- Hrvati
Najpoznatiji ostatci iz rimskog doba na tlu današnje Hrvatske su:
U rimsko vrijeme današnji hrvatski prostor bio je podijeljen na rimske provincije:
- Panoniju i Dalmaciju
- Sisciu i Naronu
- Polu i Jader
- Epir i Grčku